Witamina C (kwas askorbinowy) to związek, którego właściwości są wykorzystywane nie tylko w medycynie. Witamina C znalazła zastosowanie także w kosmetyce. Jednak od lat jest słynna przede wszystkim z tego, że wspomaga odporność organizmu. Mało kto wie, że jest skutecznym przeciwutleniaczem, który zapobiega procesom starzenia (także skóry), poprawia pracę układu krążenia i działa przeciwnowotworowo. Witamina C przeziębienie - to skojarzenie, które towarzyszy nam od zawsze. Czy jednak jest słuszne? Sprawdź, jakie jeszcze właściwości ma witamina C.
Witamina C najlepsza na przeziębienie? To mit!
Witaminy na przeziębienie stosowane są przez ogromną ilość osób. Witamina C na przeziębienie to najbardziej popularna witamina na wzmocnienie odporności. W związku z tym zajmuje honorowe miejsce w domowych apteczkach w okresie jesienno-zimowych zachorowań. Okazuje się jednak, że to mit, który w 2007 roku został obalony przez lekarzy. Naukowcy przeprowadzili badania, których celem było ustalenie, czy witamina C może zmniejszyć częstotliwość, czas trwania lub nasilenie objawów przeziębienia. Okazuje się, że przyjmowanie kwasu askorbinowego w czasie infekcji nie skraca czasu jej trwania, a także nie łagodzi jej objawów. Z kolei codzienne przyjmowanie witaminy C w celach zapobiegawczych, skraca czas trwania przeziębienia o zaledwie 8 proc. u dorosłych i 14 proc. u dzieci. Co ciekawe, wykazano, że witamina C wywiera największy wpływ na ciężko trenujących. Udowodniono, że profilaktyczne przyjmowanie witaminy C przez sportowców zmniejsza ryzyko przeziębienia o 50 proc. Podsumowując, witamina C nie spełnia funkcji ochronnej wtedy, gdy infekcja już się rozwinie. Natomiast jej regularne przyjmowanie zmniejsza ryzyko przeziębienia, zwłaszcza u osób, które trenują lub wykonują ciężką pracę fizyczną. Witaminy na przeziębienie nie stanowią więc złotego środka, który może uchronić nas przed zachorowaniem.
Witamina C - objawy niedoboru
Niedobór witaminy C może nieść ze sobą wiele niekorzystnych następstw, dlatego warto pamiętać o jej przyjmowaniu. Niedobór witaminy C w organizmie może przyczynić się do osłabienia naczyń włosowatych, a także doprowadzić do rozwoju niedokrwistości, gdyż związek ten zwiększa wchłanianie żelaza. Ponadto, może dojść do rozwoju szkorbutu, chorób wywołanych oksydacyjnymi uszkodzeniami wolnych rodników, astmy oraz zmian w kościach i chrząstkach. W związku z tym objawami niedoboru witaminy C będą:
- osłabienie, szybkie męczenie się
- brak apetytu
- skłonność do występowania siniaków
- rozpulchnione i krwawiące dziąsła
- trudności w gojeniu się ran
- bóle mięśni i stawów
Należy pamiętać, że zapotrzebowanie na witaminę C wzrasta przy ciężkim, długotrwałym wysiłku fizycznym, podczas wymiotów, zaburzeń czynności jelit i braku łaknienia, a także u osób starszych, z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą, palących papierosy, będących pod wpływem silnego stresu oraz u kobiet w ciąży i karmiących.
Czy witaminę C można przedawkować?
Czy witaminę C można przedawkować? Witamina C jest substancją rozpuszczalną w wodzie, a co za tym idzie, nie jest gromadzona w organizmie, tylko wydalana wraz z moczem i potem. W związku z tym trudno ją przedawkować. Przedawkowanie witaminy C mimo wszystko jest jak najbardziej realne, choć wymaga przyjęcia bardzo dużej dawki. Jeśli jednak jej dzienne spożycie przekracza 1000 mg, mogą wystąpić zaburzenia.
Przedawkowanie witaminy C objawy:
- żołądkowo-jelitowe (bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunka),
- wysypka skórna.
Ponadto, duże dawki kwasu askorbinowego mogą powodować odkładanie się kamieni w układzie moczowym. Dawka dzienna witaminy C musi być odpowiednio dobrana pod kątem wieku oraz płci osoby stosującej suplementację.
Zapotrzebowanie na witaminę C
Człowiek nie wytwarza witaminy C, w związku z tym musi ją dostarczać do organizmu wraz z pożywieniem lub w postaci suplementów. Zapotrzebowanie na witaminę C uzależnione jest od określonych czynników. Według specjalistów z Instytutu Żywności i Żywienia zapotrzebowanie na kwas askorbinowy wynosi średnio 40-50 mg dziennie u dzieci, 75 mg dziennie u kobiet i 90 mg dziennie u mężczyzn. Jednak niektórzy badacze zalecają podawanie większych dawek - nawet 200 mg na dobę. Dzienna dawka witaminy C - to sposób na zachowanie dobrego zdrowia.
Witamina C wspomaga układ krwionośny
Witamina C uszczelnia i wzmacnia naczynia krwionośne, co zapobiega łatwemu tworzeniu się sińców, krwotoków czy krwawień dziąseł. Hamuje także utlenianie „złego” cholesterolu LDL, a co za tym idzie, doprowadza do zmniejszenia patologicznych zmian miażdżycowych. Kwas askorbinowy ma również zastosowanie w leczeniu nadciśnienia, gdyż udowodniono, że witamina C obniża ciśnienie tętnicze. Witamina C wspomaga także wchłanianie niehemowego żelaza (co zwiększa jego przyswajalność), a także uczestniczy w wytwarzaniu krwinek czerwonych, co może uchronić przed wystąpieniem anemii. Z kolei z badań przeprowadzonych w ramach projektu „Europejskie badanie perspektywiczne nad rakiem” (European Prospective Investigation into Cancer – EPIC) wynika, że witamina C może także zmniejszyć ryzyko udaru mózgu aż o 42 proc. Naukowcy na łamach „American Journal of Clinical Nutrition” wykazują, że podwyższony poziom witaminy C we krwi (wyższy niż 66 mikromoli/litr) miał korzystny wpływ na układ krążenia u 20 649 mężczyzn i kobiet w wieku 40-79 lat, którzy w ramach projektu byli obserwowani przez 10 lat.
Witamina C - gdzie jest jej najwięcej?
- Dzika róża - 3000-3500 mg/100 g
- Rokitnik - 200-315 mg/100g
- Czarna porzeczka - 180 mg/100 g
- Natka pietruszki - 178 mg/100 g 5. Czerwona papryka - 144 mg/100 g
W pierwszej dziesiątce najlepszych źródeł witaminy C znajdują się także dereń, chrzan, brukselka, berberys i szpinak.
Witamina C w walce z nowotworem
Jak przekonują naukowcy, dożylne podawanie dużych dawek witaminy C razem z lekami przeciwnowotworowymi może nie tylko w znaczący sposób przyspieszyć zabijanie komórek nowotworowych, lecz także przyczynić się do złagodzenia toksycznych efektów ubocznych chemio- i radioterapii. Naukowcy podkreślają jednak, że taki efekt można osiągnąć, podając witaminę C w zastrzykach, bo dzięki nim działała ona szybko i dociera do miejsc, w których jest najpotrzebniejsza. Doustne podawanie witaminy C nie dało podobnych efektów w terapii. Inni badacze dodają, że witamina C może przyczynić się do spowolnienia procesu tworzenia przerzutów. Zaznaczają także, że niezwykle istotną ze względu na ochronę przeciwnowotworową właściwością witaminy C jest wzmacnianie funkcjonowania układu odpornościowego. Kwas askorbinowy zwiększa bowiem aktywność komórek NK (natural killer) oraz limfocytów T i B, które są zaangażowane nie tylko w zwalczanie patogenów, ale również w proces eliminacji komórek nowotworowych.
Bierzesz tabletki antykoncepcyjne? Uważaj na witaminę C!
Witamina C a tabletki antykoncepcyjne - to połączenie, na które należy uważać. Witamina C przyjmowana w dawce większej niż 1000 mg/dobę, może wchodzić w interakcje z pigułkami antykoncepcyjnymi i zwiększyć stężenie estrogenu we krwi (podobno nawet o 50 proc.), a co za tym idzie, nasilić jego działania niepożądane. Wówczas mogą pojawić się dolegliwości ze strony pęcherzyka żółciowego, infekcje pochwy wywołane drożdżakami, wzdęcia, nudności, wymioty. Nie wiadomo natomiast, jaki wpływ na estrogeny wywierają mniejsze dawki witaminy C. Ile wit C przy antykoncepcji warto stosować, by było to bezpieczne dla kobiet? Zaleca się, aby kobiety stosujące antykoncepcję hormonalną przyjmowały nie więcej niż 1 g kwasu askorbinowego dziennie. Ponadto, przyjmowanie kwasu askorbinowego w dawce większej niż 1000 mg/dobę może wpływać na działanie niepożądane innych leków, np. niektóre antybiotyki, preparaty żelaza, i również zwiększyć ich stężenie, potęgując ich toksyczność. Tak duża dawka suplementu, którym jest witamina C 1000mg i tabletki antykoncepcyjne to zdecydowanie zły pomysł.
Witamina C na sprawne stawy i mocne kości
Witamina C bierze udział w procesie tworzenia kolagenu, który jest składnikiem chrząstek stawowych. W związku z tym kwas askorbinowy odpowiada za elastyczność stawów, a co za tym idzie, zmniejsza ryzyko kontuzji. Jak wynika z badań, w stanach zapalnych w płynie maziowym poziom witaminy C zmniejsza się nawet o 80 proc., dlatego w tym czasie koniecznie trzeba zadbać o uzupełnienie jej niedoborów. Ponadto, witamina C jest niezbędna do formowania i wydzielania osseiny - składnika budulcowego kości. W związku z tym jej niedobór oznacza zbyt małą ilość komórek budulcowych kości lub odwapnienie kości. W celu profilaktyki osteoporozy zaleca się dzienne spożycie 100–500 mg tej witaminy.
Witamina C w kosmetykach
Witamina C jest silnym przeciwutleniaczem, który neutralizuje wolne rodniki uszkadzające komórki skóry i odpowiadające za proces jej starzenia się, a także chroni skórę przed szkodliwym działaniem promieniowania UV. W związku z tym działa ona przeciwzapalnie i zmniejsza ryzyko powstawania oparzeń słonecznych. Witamina C ma również swój udział w tworzeniu kolagenu, który odpowiada za młody wygląd skóry, a którego ilość maleje wraz z wiekiem. Ponadto, działa depigmentacyjnie. Kwas askorbinowy dodawany jest do kosmetyków przeznaczonych dla cery zwiotczałej, z widocznymi zmarszczkami i przebarwieniami, pozbawionej zdrowego kolorytu i młodzieńczego blasku (dotyczy to szczególnie palaczy). Witamina C jest także składnikiem peelingów chemicznych, które m.in. likwidują rozstępy i ujędrnią skórę.
Witamina C - lepsze owoce niż suplementy
Jak przekonują amerykańscy naukowcy, witamina C w postaci suplementów nie jest w stanie zastąpić swoich naturalnie występujących odpowiedników. Witamina C, gdzie najwięcej możemy jej znaleźć i czy jest lepiej przyswajalna niż tabletki dostępne w aptekach? Z eksperymentu, do którego naukowcy wybrali kiwi, wynika, że w tym owocu znajdują się substancje ułatwiające przyswajanie witaminy C. Zaobserwowano bowiem aż pięciokrotnie większe przyswajanie kwasu askorbinowego z diety w porównaniu z przyjmowaniem czystej witaminy pochodzącej z suplementów. Do tego naturalnie występująca witamina C dłużej utrzymywała się w organizmie.
Witamina C - jak uchronić się przed jej utratą z pożywienia?
Witamina C jest szczególnie wrażliwa na światło, powietrze (podczas suszenia ubywa jej aż w 70-80 proc.) i temperaturę (rozkłada się częściowo w czasie gotowania, pieczenia, smażenia), a przez to bardzo nietrwała. Aby uchronić się przed jej utratą z pożywienia, należy:
- spożywać produkty, które są jej źródłem, w postaci surowej;
- wybierać jak najświeższe owoce i warzywa, ponieważ najwięcej witaminy C znajduje się w nich zaraz po zbiorze. W miarę przechowywania jej zawartość w owocach i warzywach maleje (np. ziemniaki po 3 miesiącach przechowywania zawierają 50 proc. mniej witaminy C);
- używać noży, skrobaczek, tarek i innych przyborów kuchennych, które są wykonane ze stali nierdzewnej. Rdzewne żeliwo przyspiesza rozkład witaminy C;
- obierać warzywa i owoce w ostatniej chwili, tuż przed podaniem i nie przetrzymywać w wodzie zbyt długo;
- wykorzystywać płyny, które pozostały po ugotowaniu warzyw i owoców, np. do przyrządzenia sosów;
- owoce i warzywa cienko obierać ze skórki, ponieważ tuż pod nią zawartość witaminy C jest największa;
- wszelkie surówki i sałatki przygotowywać bezpośrednio przed ich podaniem. Można także dodać do nich niewielką ilość oliwy z oliwek czy śmietany, które ograniczą kontakt witaminy C z niekorzystnie działającym na nią powietrzem.
źródło: poradnikzdrowie.pl
Komentarze (0)